PodNL is gratis maar niet goedkoop. Wil je ons steunen? Neem dan je...
Podcast
OVT
Historische achtergronden bij het nieuws, columns en documentaires over de geschiedenis.
Afleveringen
T. Rex raadsel opgelost?
Jun 19 2022
Waarom heeft de Tyrannosaurus Rex toch zulke rare korte armpjes? Die vraag plaagt de wetenschap al sinds in 1900 het eerste fossiel van deze dino ontdekt werd. Want hoe angstaanjagend de enorme T. Rex er ook uit moet hebben gezien, die kleine voorpootjes steken daar wat onbeholpen bij af. Deze week verscheen onderzoek dat een nieuwe verklaring biedt. Paleontoloog Melanie During van de Uppsala Universiteit in Zweden is te gast om ons te vertellen of het raadsel van de T. Rex nu eindelijk is opl...more
2e uur: Historische Boeken met Wim Berkelaar, Het Spoor Terug: Schoremstad, OVT 19-06-2022
Jun 19 2022
Op een industrieterrein in Amsterdam-Noord staat een oud, wit poortgebouw. Het is de enige herinnering aan Asterdorp, de woonschooldie in 1927 opende om 'ontoelaatbare' en 'onmaatschappelijke' gezinnen te huisvesten en op te voeden. Ignace Schoot en Mandula van den Berg duiken in de geschiedenis van dit vergeten dorp en zien de gevolgen van het doorgeslagen maakbaarheidsideaal. Wat gebeurt er als beleidsmakers huisvesting gebruiken om goede burgers te kneden? Verder: Historische Boeken met Wim B...more
1e uur: de uitbreiding van de NAVO, waarom de T. Rex zulke kleine armpjes heeft, de column van Micha Wertheim, Frank Westerman over onwaarschijnlijke reisverhalen, 'Onze koloniale erfenis' opent in Het Tropenmuseum, OVT 19-06...
Jun 19 2022
De NAVO moet haar tanden laten zien om onze democratie te verdedigen, zo klinkt het sinds de oorlog in Oekraïne. Binnenkort overlegt de NAVO in Brussel over toetreding van Finland en Zweden. Is onze democratie nog in veilige handen? En is uitbreiding wijs, of juist een verkeerd gebaar naar Poetin? Verder: 'Onze koloniale erfenis' in het Tropenmuseum, waarom de T. Rex zulke korte armpjes heeft, Frank Westerman over onwaarschijnlijke reisverhalen, de column van Micha Wertheim, OVT 19-06-2022.
2e uur: proefschrift over Iraaks-Koerdische herinneringscultuur, Het Spoor Terug: Dr. Rat, OVT 12-06-2022
Jun 12 2022
De stad Halabja wordt ook wel het ‘Hiroshima van Koerdistan’ genoemd. In 1988 voerde de Iraakse regering hier een gifgasaanval uit, met gruwelijke gevolgen. Het is een voorbeeld van het extreme geweld dat de overheid tegen Koerden in het Noorden van Irak gebruikte. Bareez Majid promoveerde vorige maand in Leiden op een proefschrift over de Iraaks-Koerdische herinneringscultuur en is te gast om over haar onderzoek te vertellen. In Het Spoor Terug: Dr. Rat - Het korte leven van een graffiti arties...more
1e uur: artillerie in de Donbas, hoe een Joegoslavisch handbalteam op de vlucht voor de oorlog in Nederland belandde, de column van Sana Valiulina, Bataafs superioriteitsdenken in de 18e eeuw, OVT 12-06-2022
Jun 12 2022
In de oorlog met Oekraïne is Rusland overgestapt op een nieuwe tactiek: het bestookt het front van afstand met artillerie en luchtbombardementen. Stalin noemde artillerie ooit ‘The God of War’. Hoe heeft de Russische traditie in het gebruik van dit soort vuurwapens zich ontwikkeld? Verder: hoe een Joegoslavisch handbalteam op de vlucht voor de oorlog in Nederland belandde, Bataafs superioriteitsdenken in de 18e eeuw, de column van Sana Valiulina, OVT 12-06-2022.
2e uur: vloek van ruim drieduizend jaar oud ontcijferd, fascinatie voor de 'wondermens', Het Spoor Terug: Hekserij op het platteland, OVT 05-06-2022
Jun 05 2022
‘Vervloekt door de God JHW. Je zult vervloekt sterven.’ Die tekst ontcijferde een onderzoeksteam op een loden tablet dat is opgegraven bij de Palestijnse stad Nablus. Het team dat de inscriptie ontcijferde weet vrijwel zeker dat het tablet uit de periode tussen 1500 en 1200 vóór Christus stamt. Verder: de fascinatie voor de wondermens, Het Spoor Terug: Hekserij op het platteland, OVT 05-06-2022
1e uur: Nederland herbewapent, Amazone blijkt minder ongerept dan gedacht, Tattoo-koning Schiffmacher over Borneo-reis ‘door de hel’, de column van Nelleke Noordervliet, OVT 05-06-2022
Jun 05 2022
Minister Ollongren sprak van een ‘historisch moment' deze week bij de presentatie van de defensienota. Nederland gaat 5 miljard extra per jaar uitgeven aan de eigen verdediging, een verhoging van veertig procent. Waarom toont Nederland zich nu bereid in de buidel te tasten voor defensie, en is dat inderdaad een breuk met eerder beleid? Verder: Amazone blijkt minder ongerept dan gedacht, Tattoo-koning Schiffmacher over Borneo-reis ‘door de hel’, de column van Nelleke Noordervliet.
2e uur: scheepswrakken in de polder, Historische boeken met Nadia Bouras, Het Spoor Terug: De zaak Eibert Meester, OVT 29-05-2022
May 29 2022
Het is het grootste scheepskerkhof op land ter wereld, de provincie Flevoland. Maar liefst 450 scheepswrakken zijn daar inmiddels al in de klei gevonden. Wrakken waar maar weinig bekend over is. Podcast-maker Jon Hille en maritiem archeoloog Yftinus van Popta gingen op zoek naar de persoonlijke, vaak dramatische verhalen die schuilgaan achter deze wrakken. Ze maakten er een vierdelige serie over: Het wrakke water. Bedenker van de serie Jon Hille is te gast. Verder: Historische boeken met Nadia B...more
1e uur: de Amerikaanse wapenlobby, Jemenitische kinderaffaire, de column van Abdelkader Benali, 17e-eeuwse educatiereizen, Russische legeropstand uit 1825, OVT 29-05-2022
May 29 2022
Amper 72 uur na de schietpartij op een school in Uvalde, waarbij 19 kinderen en 2 leraren vermoord werden, opent in Houston, daar 5 uur rijden vandaan, het jaarlijkse congres van de NRA. Daar zal het recht op wapenbezit blijvend worden verdedigd. Hoe is de wapenlobby in de VS zo sterk geworden? Verder: een Russische legeropstand uit 1825, vormende reisjes voor 17e-eeuwse rijkeluiszonen, de Jemenitische kinderaffaire, de column van Abdelkader Benali, OVT 29-05-2022
2e uur: Handjeklap-provincie Limburg, Het Spoor Terug: 'Moslima' #2
May 22 2022
In Limburg trad verleden jaar het voltallige provinciebestuur af wegens gebrek aan integriteit. Onderzoeksjournalist Joep Dohmen sloeg ruim een kwarteeuw geleden al alarm over de Limburgse handjeklap-cultuur. Dohmen schreef samen met Paul van der Steen ‘De Vriendenreünie’, dat deze week verschijnt. Verder: Het Spoor Terug: 'Moslima' #2, OVT 22-05-2022
1e uur: de racistische theorie achter de massamoord in Buffalo, de column van John Jansen van Galen, 'Vrouwen van Suriname' gerestaureerd, een biografie van de spermabank, OVT 22-05-2022
May 22 2022
Vreemd eigenlijk dat niemand eerder een geschiedenis van de spermabank geschreven heeft. Dat is de gedachte die in je opkomt als je het boek Zaad zonder naamvan de Belgische historica Tinne Claes leest. Het is namelijk een geschiedenis vol van menselijk drama, met verhalen over diepe kinderwensen, taboes, familiegeheimen, geld, machtsmisbruik én groot geluk. Verder: de racistische theorie achter de massamoord in Buffalo, 'Vrouwen van Suriname' gerestaureerd, OVT 22-05-2022
1e uur: Historische verkiezingsuitslag Noord-Ierland, het duistere verleden van de BMW-familie, de relikwieën van de profeet Mohammed, Henk Schulte Nordholt over 'Merdeka', OVT 15-05-2022
May 15 2022
Sinn Féin heeft de verkiezingen in Noord-Ierland gewonnen. Nog niet zo lang geleden werd de partij gezien als politieke tak van de IRA, nu mag ze de premier gaan leveren. Voor het eerst komt een partij aan de macht die hereniging met de rest van Ierland nastreeft. Wat gaat deze historische overwinning betekenen? Verder: Het duistere verleden van de BMW-familie, de relikwieën van de profeet Mohammed, Henk Schulte Nordholt over 'Merdeka', OVT 15-05-2022
2e uur: de heiligverklaring van Titus Brandsma, de column van Micha Wertheim, Het Spoor Terug: 'Moslima' #1, OVT 15-05-2022
May 15 2022
Het wordt een grote ceremonie op het Sint-Pietersplein. Zondagochtend 15 mei, onder uitzendtijd van OVT, wordt de Nederlandse priester Titus Brandsma (1881-1942) heilig verklaard door paus Franciscus in Rome. Hoe bijzonder is het dat er een Nederlander heilig wordt verklaard, en waarom valt die eer nu aan Titus Brandsma ten deel? We vragen het aan historicus Wim Berkelaar. Verder: de column van Micha Wertheim, Het Spoor Terug: 'Moslima' #1, OVT 15-05-2022
2e uur: 'Verloren Oorlogskind', de column van Nelleke Noordervliet, Het Spoor Terug: PTSS #2, OVT 08-05-2022
May 08 2022
‘Er mist iemand.’ Woorden die op elke verjaardag van de overgrootmoeder van Thomas Sijtsma vielen. Iedereen wist dat het om Harry Davids ging, en niemand wist waar hij was. Een Joodse jongen die tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt geboren. Als onderduiker komt hij terecht bij Berend en Jeltje Bakker, de overgrootouders van Sijtsma. Daar groeit het kind op, beschermd tegen de Duitsers. Verder: de column van Nelleke Noordervliet, Het Spoor Terug: PTSS #2, OVT 08-05-2022
1e uur: Keren de VS terug naar het tijdperk van vóór Roe v. Wade?, de deportatie van de Krim-Tataren, de geschiedenis van het Russisch in Oekraïne, banaantje-aap verhalen, OVT 08-05-2022
May 08 2022
Wat gebeurt er als het Amerikaanse Hooggerechtshof beslist om de uitspraak van Roe v. Wade ongedaan te maken? In 1973 werd met die zaak het nationale recht op abortus vastgelegd. Keert Amerika terug naar het tijdperk waarin abortus in de ene staat legaal was, en in de andere illegaal? Verder: de deportatie van de Krim-Tataren, de geschiedenis van het Russisch in Oekraïne, banaantje-aap verhalen, OVT 08-05-2022
2e uur: de column van Abdelkader Benali, Historische Boeken met Wim Berkelaar, Karel Lanser over PTSS, Het Spoor Terug: PTSS #1: Mannen huilen niet, OVT 01-05-2022
May 01 2022
De Griekse held Ajax pleegde zelfmoord nadat hij in een flashback aan de oorlog een kudde schapen had aangevallen. Tegenwoordig had hij wellicht gediagnosticeerd kunnen worden met PTSS: posttraumatisch stresssyndroom. Pas in 1980 werd deze term opgenomen in het DSM. Herhaling van een tweedelige docu uit 2013 over oorlogstrauma's en de behandeling daarvan. Verder: Historische Boeken met Wim Berkelaar, de column van Abdelkader Benali en Karel Lanser over PTSS, OVT 01-05-2022
1e uur: Stukjes deur van de Hagia Sophia opgegeten, Zwitserse neutraliteit onder druk, 'Crapuul: kroniek van een krottenwijk', Hollywoodserie biedt nieuw perspectief op Watergate', OVT 01-05-2022
May 01 2022
De bewoners van het Stokstraatkwartier in Maastricht werden het ‘crapuul’ genoemd: het uitschot. De voormalige volkswijk is tegenwoordig een mondain winkelgebied. Frank Bokern schreef een boek over de buurt die ontstond als tragisch nevenproduct van de vroege industriële revolutie in Maastricht. Verder: een Hollywoodserie als nieuw perpectief op Watergate, de deur van de Hagia Sophia wordt langzaam opgegeten, Zwitserse neutraliteit onder druk door oorlog in Oekraïne, OVT 01-05-2022
2e uur: waarom donkere materie ertoe doet, de column van John Jansen van Galen, Het Spoor Terug: De man met de rammelaars #2
Apr 24 2022
Hoe raak je 85% van het universum 'kwijt'? Dat vroeg de natuurkundige Jaco de Swart zich af. De afgelopen eeuw kwamen astronomen langzaam tot het besef dat zo’n 85% van het universum bestaat uit iets wat ze niet kunnen zien, en waar ze bijna niks over weten. Voor het gemak hebben ze het maar ‘donkere materie’ genoemd. Verder: de column van John Jansen van Galen, Het Spoor Terug: De man met de rammelaars #2, OVT 24-04-2022
1e uur: Macron en Le Pen: links noch rechts?, 'Babi Yar. Context', de ondergang van de Koersk, Spaghettiwestern-componist Ennio Morricone, OVT 24-04-2022
Apr 24 2022
‘Ni droit, ni gauche’: links noch rechts. Zo afficheren de Franse presidentskandidaten Emmanuel Macron en Marine Le Pen zich. Is de tijd van traditioneel links en rechts in de politiek echt voorbij? En zo ja, wat is er dan voor in de plaats gekomen: een tweedeling tussen het mondaine Frankrijk en dat van de vergeten Fransen in gele hesjes? Verder: de documentaire Babi Yar. Context, Ennio Morricone's verlangen naar erkenning, de ondergang van de Koersk, OVT 24-04-2022
2e uur: Historische boeken met Bart Funnekotter, Het Spoor Terug: De man met de rammelaars #1
Apr 17 2022
Wat beweegt een volwassen man om een verzameling van bijna duizend rammelaars aan te leggen? Als podcastmaker Lotte van Gaalen op zoek gaat naar het antwoord op deze vraag, stuit ze op het wonderlijke levensverhaal van Heinz Keijser: de man met de rammelaars. Verder: Historische boeken met Bart Funnekotter, OVT 17-04-2022
1e uur: Bart van der Boom over de Joodse Raad, dagboek van een Spanjestrijder, Ruslands meest beruchte nationalist, de scheepsramp die tot de stichting van Kaapstad leidde, de column van Nelleke Noordervliet, OVT 17-04-2022
Apr 17 2022
In 1647 verging het VOC-schip De Haarlem in de Tafelbaai. Het leidde tot de permanente vestiging van Europeanen in Zuid-Afrika en de stichting van Kaapstad. Historicus Bart Gielen probeert het scheepswrak van De Haarlem te traceren om deze geschiedenis letterlijk boven water te halen. Verder: Bart van der Boom over de Joodse Raad, het dagboek van een Spanjestrijder, de beruchte Russische nationalist Zjirinovski, de column van Nelleke Noordevliet, OVT 17-04-2022
2e uur: de column van John Jansen van Galen, oorlogsmisdaden in Boetsja, Het Spoor Terug: Roermond als epicentrum, OVT 10-04-2022
Apr 10 2022
Boetsja zal wellicht in de geschiedenisboeken worden toegevoegd aan het rijtje van My Lai en Srebrenica. Ook dat waren anonieme plekken, totdat zich een bloedbad ontvouwde in het Vietnamese dorpje in 1968, en een massa-executie plaatsvond nabij de VN-Enclave in 1995. Sindsdien staan de beide plaatsnamen voor oorlogsmisdaden en genocide. Een gruwelijk etiket waarvoor wellicht ook Boetsja in aanmerking komt. Maar hoe moeten we naar de gebeurtenissen in Boetsja kijken? Was er sprake van voorbedacht...more
1e uur: Vijftig jaar na 'Grenzen aan de Groei', OVT 10-04-2022
Apr 10 2022
We leven vijftig jaar na 'Grenzen aan de Groei', het rapport waarin Amerikaanse wetenschappers waarschuwden dat de mensheid de planeet in rap tempo uitputte. Politici, media en wetenschappers doken onmiddellijk op het boekje dat was gemaakt in opdracht van de Club van Rome. Waarom werd 1972 niet het keerpunt waar men toen van droomde? Te gast zijn klimaatjournalist Jaap Tielbeke. historicus Geert Buelens, en oud-politicus Jan Pronk, OVT 10-04-2022
2e uur: 'Lentz: De man achter het persoonsbewijs', Het Spoor Terug: Oude muziek, OVT 03-04-2022
Apr 03 2022
Jurriën Rood schreef Lentz, de man achter het persoonsbewijs, eenfilosofische biografie van een zo goed als onbekende man die als ambtenaar een cruciale, voor Nederland zeer schadelijke rol vervulde tijdens de Tweede Wereldoorlog. En in Het Spoor Terug: Oude muziek, OVT 03-04-2022
1e uur: de Russische oorlogskerk, de Fins-Russische Winteroorlog, eerherstel voor vermoorde heksen in De Peel, de column van Nelleke Noordervliet, OVT-blog over Russischtalige media, OVT 03-04-2022
Apr 03 2022
Rusland voert in Oekraïne een oorlog tegen de Westerse goddeloosheid, aldus het hoofd van de Russisch-Orthodoxe Kerk. Poetin en Kirill, de patriarch van Moskou, lijken twee handen op één buik. Waar komt die kerkelijke gezagsgetrouwheid vandaan? Hoort de kerk niet de tegenspreker te zijn van een gewelddadig werelds gezag? Verder: eerherstel voor vermoorde heksen in De Peel, de Fins-Russische Winteroorlog, de column van Nelleke Noordervliet, OVT-blog over Russischtalige media, OVT 03-04-2022
2e uur: de column van Micha Wertheim, 'Adolf Hitler: De beeldbiografie', Het Spoor Terug: de Hovenier, OVT 27-03-2022
Mar 27 2022
Over Adolf Hitler zijn talloze publicaties verschenen. Maar volgens historici Erik Somers en René Kok, beide verbonden aan het NIOD, vertoonde die veelheid aan materiaal tot nu toe een opvallende lacune: een gedegen fotohistorisch onderzoek. En dat terwijl foto’s vanaf de jaren twintig juist een cruciale rol speelden in de totstandkoming van de zogenaamde 'Führermythe'. Verder: de column van Micha Wertheim en in Het Spoor Terug: de Hovenier, over tuinbeheer als vakmanschap, OVT 27-03-2022
1e uur: de Holodomor, de oorsprong van het internationaal oorlogsrecht, Oekraïens erfgoed onder vuur, OVT 27-03-2022
Mar 27 2022
Uitroeiing door honger: het is de letterlijke betekenis van de Oekraïense term Holodomor. Begin jaren dertig dwong Stalin de Oekraïners hun oogst af te staan aan de Sovjetautoriteiten. Miljoenen mensen stierven hierdoor de hongerdood. Hoe bepaalt de Holodomor de Oekraïense nationale identiteit, en de Oekraïense blik op Rusland? Verder: de oorsprong van het internationaal oorlogsrecht, Oekraïens erfgoed onder vuur, OVT 27-03-2022
2e uur: Historische boeken met Nadia Bouras, de column van Abdelkader Benali en in Het Spoor Terug: Het gezicht van de trein, OVT 20-03-2022
Mar 20 2022
In Het Spoor Terug: 'Het gezicht van de trein', gemaakt door Marten Minkema. Thuis kan je alles naar eigen smaak inrichten. Maar reis je met de trein, dan zit je in het interieur van Niels Greif en zijn team. Greif was bijna een halve eeuw designer bij de Nederlandse Spoorwegen en schreef daarover het boek Treinen ontwerpen. Een documentaire over de perfecte treinstoel, kunst in de trein en de eeuwige strijd tussen design en techniek. Verder: Historische Boeken met Nadia Bouras, de column van Ab...more
1e uur: Oekraïens graan, Poetin zaait angst met Stalin-terminologie, Oekraïense kozakkenidentiteit, Tsjetsjeense moordcommando’s, OVT 20-03-2022
Mar 20 2022
Poetin bezigde deze week opnieuw macabere taal in een toespraak op de Russische televisie: hij had het over de 'zelfreiniging' van het land om met 'nationale verraders' af te rekenen. Die woorden roepen associaties op met de terreur en zuiveringen onder Stalin. Waarom verwijst Poetin naar dit zwarte verleden? Verder: het graan van Oekraïne, Tsjetsjeense moordcommando’s, de Oekraïense kozakkenidentiteit, OVT 20-03-2022.
2e uur: Oorlog in de dierentuin, de column van Micha Wertheim, Het Spoor Terug: Als geschiedenis in je opstaat #3
Mar 13 2022
Afgelopen week klonk een noodkreet vanuit de dierentuin in Charkiv. In de tweede grootste stad van het land woedt de oorlog hevig. De dierenverzorgers van de oudste dierentuin van Oekraïne vrezen dat ook de dierentuin geraakt zal worden door de vallende bommen. Veel dierentuinen kennen een roerige geschiedenis, we duiken in deze verhalen. Verder: de column van Micha Wertheim en in Het Spoor Terug: Als geschiedenis in je opstaat #3, OVT 13-03-2022.
1e uur: Een Oekraïens filmsprookje uit 1965, Poetin en de oligarchen, dehumanisering van vluchtelingen, OVT 13-03-2022
Mar 13 2022
Het Oekraïne van regisseur Sergej Paradzjanov is autarkisch en eigenzinnig. Klaagzangen, enge geluiden en spookachtige beelden vormen het decor van zijn film 'Schaduwen van vergeten voorouders' uit 1965. Wat vertelt dit filmsprookje ons over de geschiedenis van Oekraïne, en over de Sovjetdictatuur? Daarnaast: Poetin en de oligarchen en Leo Lucassen over dehumanisering van vluchtelingen, OVT 13-03-2022.
2e uur: de herbewapening van Duitsland, Europese afhankelijkheid van Russisch gas, en in Het Spoor Terug: Independence: een eigen gasinstallatie voor Litouwen, OVT 06-03-2022
Mar 06 2022
Duitsland is uit een Doornroosje-slaap ontwaakt, concludeerde de Oekraïense ambassadeur toen deze week bekend werd dat Duitsland een historische monsterinvestering doet in de eigen herbewapening. Historicus en Duitsland-kenner Hanco Jürgens vertelt over deze breuk met het naoorlogse Duitse pacifisme. Daarnaast: de Europese afhankelijkheid van Russisch gas, en in Het Spoor Terug de reportage 'Independence: een eigen gasinstallatie voor Litouwen', OVT 06-03-2022
1e uur: de Doomsday Clock, de PR-machine van het Kremlin, de column van Sana Valiulina, historisch perspectief op de belegerde stad, OVT 06-03-2022
Mar 06 2022
De Russische Doema heeft een wetsvoorstel aangenomen om ‘nepnieuws’ over de oorlog in Oekraïne met 15 jaar cel te bestraffen. Met Michel Krielaars en Kristina Petrasova bespreken we dit nieuwe dieptepunt in het gevecht om vrije informatie en vrijheid van meningsuiting in Rusland. Daarnaast: de Doomsday Clock staat bijna op middernacht, de column van Sana Valiulina en militair historicus Serge Blom over de belegerde stad.
2e uur: waarom Poetin de VS als vijand ziet, Het Spoor Terug: Lemberg, Lvov, Lwow, Lviv. Eén stad, vele gezichten, OVT 27-02-2022
Feb 27 2022
Afgelopen week schetste Poetin de NAVO als een door Amerika geleid gevaar, dat Rusland existentieel bedreigt. Militair historicus Christ Klep is te gast om met ons te bespreken hoe Poetin Amerika ziet – en hoe dat in een lange geschiedenis past van wat Klep de Russische ‘omsingelingsmentaliteit’ noemt. Daarnaast in Het Spoor Terug: Lemberg, Lvov, Lwow, Lviv. Eén stad, vele gezichten, OVT 27-02-2022
1e uur: de column van Sana Valiulina, Oorlog in Oekraïne: de geschiedenis als politiek wapen, OVT 27-02-2022
Feb 27 2022
Oorlog in Europa: zelden werd de geschiedenis zo schaamteloos misbruikt en vervormd als door Vladimir Poetin deze week, in de speeches waarmee hij de invasie in Oekraïne probeerde te legitimeren. Met historici en betrokkenen bespreken we hoe Poetin de geschiedenis als politiek wapen inzet. Daarnaast: de column van Sana Valiulina, OVT 27-02-2022.
2e uur: de column van Sana Valiulina, de gewiekste spin Anansi, Het Spoor Terug: Als geschiedenis in je opstaat #2, OVT 20-02-2022
Feb 20 2022
Deze week de tweede aflevering van de driedelige podcast 'Als geschiedenis in je opstaat', die aansluit bij de tentoonstelling 'Revolusi!, Indonesië onafhankelijk' in het Rijksmuseum. Marjolijn van Heemstra onderzoekt samen met Iris van Santen, projectleider bij het Rijksmuseum, hoe trauma’s uit het koloniale verleden door kunnen werken in het heden. Verder: de column van Sana Valiulina en Gerda Havertong en Raoul de Jong over de spin Anansi, OVT 20-02-2022
1e uur: conclusies en consequenties van het onderzoek 'Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië, 1945-1950’, OVT 20-02-2022
Feb 20 2022
Nederland gebruikte tijdens de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog structureel extreem geweld, en heeft dat sindsdien stelselmatig ontkend. Dat concludeert het onderzoek ‘Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië, 1945-1950’, dat donderdag gepresenteerd werd. Met betrokkenen van deze geschiedenis en het onderzoek bespreken we de conclusies en implicaties, OVT 20-02-2022
2e uur: de column van Nelleke Noordervliet, DNB 'dienstbaar' aan de slavernijketen, Het Spoor Terug: Als geschiedenis in je opstaat #1, OVT 13-02-2022
Feb 13 2022
Deze week de eerste aflevering van de driedelige podcast 'Als geschiedenis in je opstaat', die aansluit bij de tentoonstelling 'Revolusi!, Indonesië onafhankelijk' in het Rijksmuseum. Marjolijn van Heemstra onderzoekt samen met Iris van Santen, projectleider bij het Rijksmuseum, hoe trauma’s uit het koloniale verleden door kunnen werken in het heden. Verder: de column van Nelleke Noordervliet en Lauren Lauren over de 'dienstbaarheid' van DNB aan de slavernijketen, OVT 13-02-2022
1e uur: Ontwapeningsspijt in Oekraïne, historische boeken met Bart Funnekotter, strategisch nepnieuws, ridders te pony, OVT 13-02-22
Feb 13 2022
Onderzoekers van de Universiteit Leiden zijn door De Nederlandsche Bank gevraagd de beginjaren van de bank, van 1814 tot 1863, te onderzoeken. De uitkomst van het onderzoek: DNB was ‘dienstbaar’ aan de koloniale slavernijketen. We bespreken deze conclusie met Lauren Lauret, historica aan de Universiteit Leiden en een van de onderzoekers die meewerkte aan het rapport. Verder: Ivo van de Wijdeven over de ontwapeningsstrijd van Oekraïne, Bart Funnekotter bespreekt historische boeken, en Geertje Dek...more
Bonusaflevering Het Laatste Woord, afl. 28, Het Trauma van Munchen
Feb 04 2022
Praten met Poetin of je tanden laten zien. Het is het dilemma bij de Oekraine-crisis. En het is een oud dilemma. Want: hoe om te gaan met een agressor: moet je hem aaien of moet je naar hem grommen? Het beroemdste voorbeeld is München 1938, waarbij het Westen Tjechslowakije opofferde om Hitler te pacificeren. In 1976, midden in de koude oorlog, schreef de Nederlandse historicus B.W. Schaper ‘Het trauma van München’. Wim Berkelaar bespreekt het boek
2e uur: Het Spoor Terug: Kunst van de Russische Avant-garde op porselein, historische boeken met Wim Berkelaar, OVT 30-01-22
Jan 30 2022
Op 29 januari opent in de Hermitage Amsterdam de tentoonstelling 'Russische Avant-garde. Revolutie in de kunst'. Michal Citroen was ter voorbereiding van deze tentoonstelling in St. Petersburg, en reconstrueerde hoe de werken van grote Russische kunstenaars als Malevitsj en Kandinsky terecht kwamen op porseleinen gebruiksvoorwerpen. Meer hierover in Het Spoor Terug. Verder: Wim Berkelaar bespreekt nieuw verschenen historische boeken, OVT 30-01-22.
1e uur: LSD-behandelingen, Laila al-Zwaini over 'De Nijl', de column, bufferstaat Oekraïne, OVT 30-01-22
Jan 30 2022
Deze week verschijnt het boek Bevrijd. Het concentratiekampsyndroom en de LSD-behandeling van Jan Bastiaans. Medisch historicus Leo van Bergen beschrijft hierin hoe de roemruchte psychiater Jan Bastiaans vanaf de jaren zestig besloot concentratiekampoverlevenden en later ook andere oorlogsslachtoffers te behandelen met een omstreden LSD-therapie. Verder: Laila al-Zwaini bespreekt De Nijl. Biografie van een rivier, de column van Abdelkader Benali, en Ivo van de Wijdeven over de spanning op de gre...more
2e uur: 'Kikkers en kaaskoppen', de Nederlander als karikatuur, slotaflevering Bloody Sunday in Roermond, OVT 23-01-22
Jan 23 2022
De Tentoonstelling en het boek Kikkers en kaaskoppen van het Rijksmuseum toont buitenlandse spotprenten uit 1650-1800 met daarin Nederlanders als kikker, kaaskop, gewetenloze opportunist of roodharige barbaar. Daniel Horst over wat deze karikaturen zeggen over het buitenlandse beeld van de Nederlander. Verder in Het Spoor Terug: De brief, de vierde en laatste aflevering van Bloody Sunday in Roermond. Online gaat de zoektocht van podcastmaker Frans Pollux verder. Aflevering 5 Kat in 't bakkie? ve...more
1e uur: het verraad van Anne Frank opgelost?, Sinan Çankaya over Oriëntalisme, OVT 23-01-22
Jan 23 2022
Het was groot nieuws deze week. Na jaren speuren heeft een internationaal 'coldcase-team' ontdekt wie Anne Frank zou hebben verraden: een bestuurslid van de Joodse Raad. Maar het onderzoek bevat wel heel veel losse eindjes en aannames, vinden historische deskundigen. Een gesprek met historici David Barnouw en Bart van der Boom. Verder bespreekt antropoloog Sinan Çankaya Edward Saids beroemde boek 'Oriëntalisme', OVT 23-01-22.
2e uur, de vergeten Nederlandse paus Adrianus van Utrecht, Het Spoor Terug: Bloody Sunday in Roermond #3, OVT 16-01-22
Jan 16 2022
Deze week is het 500 jaar geleden dat Adrianus van Utrecht tot de enige Nederlandse paus ooit werd benoemd. In Rome staat hij nog altijd bekend als ‘de rare asceet uit het noorden’, die leefde als een arme dorpspastoor en het liefst op een muildier de stad binnenreed. En in Nederland is hij zo goed als vergeten. Daar moet 2022, 'het Adrianusjaar', verandering in brengen.Verder: in Het Spoor Terug de derde aflevering van Bloody Sunday in Roermond, getiteld: Domme terroristen, OVT 16-01-22.
1e uur. Het Rijksmuseum schrapt de term 'Bersiap', China en Rusland als totalitair monsterverbond, de Schilderswijk, OVT 16-01-22
Jan 16 2022
Het zorgde voor veel beroering eerder deze week: het besluit van het Rijksmuseum om de term 'Bersiap' niet te gebruiken bij de tentoonstelling Revolusi! Indonesië onafhankelijk, die in februari 2022 geopend wordt. Het woord zou een racistische lading hebben volgens gastcurator Bonnie Triyana. Historici Lara Nuberg en Remco Raben bespreken de herkomst van 'Bersiap' en of dit besluit terecht is. Verder: Hubert Smeets over het schrikbeeld van een mogelijk totalitair monsterverbond tussen China en R...more
2e uur: Madeleijn van den Nieuwenhuizen over 'The Dawn of Everything', 'Bloody Sunday in Roermond' #2, OVT 09-01-22
Jan 09 2022
Voor de beschaving was alles beter: de mens leefde als 'nobele wilde' samen met elkaar en de natuur. Het is een diepgeworteld maar onjuist verhaal. Een mythe, de moderne versie van het Bijbelse Adam en Eva. Althans dat vinden de auteurs Graeber en Wengrow in 'The Dawn of Everything'. We bespreken het boek met Madeleijn van den Nieuwenhuizen. Verder in Het Spoor Terug: Bloody Sunday in Roermond: aflevering 2 Dood Spoor, OVT 09-01-22.
1e uur: terreur tijdens de Spelen in München, Ad van Liempts 'De roaring fifties', boeken met Nadia Bouras, OVT 09-01-22
Jan 09 2022
De Olympische Zomerspelen in München van 1972 zouden 'de vrolijke Spelen' worden. Maar alles veranderde toen elf Israëlische atleten en een Duitse politieman omkwamen tijdens een gijzeling door een Palestijnse terreurbeweging. Met Rolf Bos, van Een Duitse zomer en atleet Jos Hermens. Verder: historische boeken met Nadia Bouras, de column van Nelleke Noordervliet en Ad van Liempt over De roaring fifties, OVT 09-01-22.
2e uur: Alexine Tinne, Het Spoor Terug: Bloody Sunday in Roermond #1, OVT 02-01-22
Jan 02 2022
Arita Baaijens over de Haagse freule Alexine Tinne, die als eerste westerse vrouw door de Sahara reisde en tot in het hart van Centraal Afrika doordrong. Alles wat ze zag legde ze vast op de gevoelige plaat, naast ontdekkingsreizigster was ze namelijk ook fotograaf.Verder: wegens technische problemen vorige week In Het Spoor Terug nogmaals Bloody Sunday in Roermond #1, OVT 02-01-22.
1e uur: de betekenis van vrijheid, column van John Jansen van Galen, OVT 02-01-22
Jan 02 2022
De term ‘vrijheid’ valt sinds het begin van de coronacrisis bijna constant, maar wat bedoelen we er eigenlijk mee? Over de betekenis van vrijheid wordt al eeuwen gedebatteerd maar heeft de pandemie ons vrijheidsbegrip veranderd? Een gesprek met Annelien De Dijn en Kasper C. Jansen. Verder: de column van John Jansen van Galen, OVT 02-01-22.
1e uur: 'In memoriam 2021' met Xandra Schutte, Nadia Bouras en Wim Berkelaar, OVT 26-12-21
Dec 26 2021
Kurt Westergaard, de cartoonist die Mohammed met een bom als tulband op zijn hoofd tekende, overleed dit jaar. K. Schippers de schrijver die in het openbaar uit het telefoonboek las alsof het een gedicht was ontviel ons. En zo ook de belangrijke zwarte feministische Amerikaanse schrijfster bell hooks.Zoals ieder jaar blikt OVT terug op personen van cultureel en politiek belang die dit jaar stierven. Ons eigen 'In memoriam 2021' wordt ditmaal verzorgd door Xandra Schutte, hoofdredacteur van De Gr...more
2e uur: de Sami en in Het Spoor Terug: 'Bloody Sunday in Roermond', OVT 26-12-21
Dec 26 2021
Het bestaansrecht van de Sami, de laatste inheemse bevolkingsgroep van Europa, is lang bedreigd door een hardvochtig assimilatiebeleid. Onlangs begonnen Zweden en Finland daarom waarheidscommissies. Met historicus en Scandinavië-correspondent Anne Grietje Franssen. Verder: in Het Spoor Terug de eerste aflevering van de vierdelige podcastserie 'Bloody Sunday in Roermond' over een aanslag van de IRA in 1990 in Roermond. Gemaakt door podcastmaker Frans Pollux, OVT 26-12-21.
2e uur: Wim Berkelaar bespreekt historische boeken, in Het Spoor Terug 'Chanel No. 5: spiegel van de tijd', OVT 19-12-21
Dec 19 2021
Chanel Nº 5 werd 100 jaar geleden gelanceerd en is nog steeds een van de meest verkochte parfums. Komt dat door de mythische verhalen, de uitgekiende marketingstrategie of is het de geur zelf die alle trends overleeft? Luister in Het Spoor Terug naar een verhaal van radiomaker Laura Stek met geurwetenschapper Caro Verbeek, geurontwerper Frank Bloem, boekontwerper Irma Boom en ‘perfume professor’ Jessica Murphy. Verder bespreekt Wim Berkelaar zijn selectie van historische boeken voor december, OV...more
1e uur: Joost Prinsen over Godfried Bomans, liquidatie Memorial, column Nelleke Noordervliet, en de goudschat van Serooskerke, OVT 19-12-21
Dec 19 2021
Godfried Bomans wordt vaak herinnerd als jolige stukjesschrijver, maar hij schreef ook serieuze essays, op luchtige toon dat wel. Acteur en Bomansliefhebber Joost Prinsen haalde ze onder het stof vandaan en verzamelde ze in de bundel In alle ernst, ter ere van de vijftigste sterfdag van de auteur op 22 december. Verder: Nanci Adler over de hoorzittingen rondom mensenrechtenorganisatie Memorial, podcast 'De goudschat van Serooskerke' en de column van Nelleke Noordervliet, OVT 19-12-21.
Bonusaflevering Het Laatste Woord, De laatste dagen van Hitler
Dec 19 2021
Als kerstbonus voor de geïnteresseerde ovt-podcastabonnee zetten we hier de nieuwste aflevering van de podcast ‘Het laatste woord’ neer. Veel luisterplezier! Deze week een aflevering daaruit, afl. 27: Bij Hitlers einde denken we vanzelf aan Bruno Ganz als een hysterische Hitler in de bunker in de film Der Untergang. Maar al in 1947 publiceerde de Britse historicus Hugh Trevor Roper het boek 'De laatste dagen van Hitler', dat leest als een thriller en als een razend knappe analyse van Hitlers naz...more
2e uur: Jan Breman over ‘De vloek van nootmuskaat’ en Het Spoor Terug: Gedwongen - Op weg, maar waarheen?, OVT 12-12-21
Dec 12 2021
Wat bezielde de VOC om 400 jaar terug de bevolking van de Banda-eilanden uit te moorden? Dat vroeg Amitav Ghosh zich af. In The Nutmeg’s Curse schrijft hij dat de Nederlandse VOC-mentaliteit van toen Nederland nog drijft en ons nu in de klimaatcrisis stort, met Jan Breman. Verder: In Het Spoor Terug Gedwongen spreekt radiomaker Tjitske Mussche de laatste getuigen over de Arbeitseinsatz tijdens de Tweede Wereldoorlog. Deze week de nieuwe aflevering Op weg, maar waarheen? OVT 12-12-21.
1e uur: genocide op de Oeigoeren, propaganda vanuit het graf, de valkenjacht, en column Abdelkader Benali, OVT 12-12-21
Dec 12 2021
Donderdag 8 december oordeelde een speciaal opgericht tribunaal in Londen dat China genocide pleegt op de Oeigoeren, een etnische minderheid in de Chinese regio Xinjiang. Genocide-expert Ton Zwaan, die als getuige-deskundige optrad in het tribunaal, over de waarde van dit oordeel en de gevolgen. Verder: Gerard Rooijakkers en valkenier Jac van Gerven over de valkenjacht als Nederlands erfgoed, de middeleeuwse graftombe een pr-machine? met Sanne Frequin, en tenslotte: de column van Abdelkader Bena...more
2e uur: Mountain Men, banvloek voor Spinoza, de column, en Het Spoor Terug: 'gedwongen', OVT 05-12-21
Dec 05 2021
Ze noemen zich ‘Mountain Men’: Amerikaanse mannen die leven alsof het nog het begin van de 19e eeuw is, en weken achtereen door de Rocky Mountains trekken om daar op bevers en bizons te jagen. Fotograaf Jeroen Nieuwhuis raakte gefascineerd in wat hen dreef.Verder: David Wertheim over de eeuwenoude banvloek voor Spinoza die deze week weer van stal werd gehaald, de column van John Jansen van Galen, en in Het Spoor Terug: 'Gedwongen - tewerkgesteld in Duitsland', OVT 05-12-21.
1e uur: excuses Transgenderwet, het laatste Jiddische theater Lilalo, Barbados republiek, OVT 05-12-21
Dec 05 2021
Het Jiddische lied bekend maken bij het grote publiek. Dat was Jossy Hallands droom. Ze runde met echtgenoot Jacques het LiLaLo theater in Amsterdam. Zangeres Ellen ten Damme duikt in het verleden van LiLaLo in de documentaire 'Negen koffers'. Verder: met Alex Bakker duiken we de geschiedenis in van de oude Transgenderwet, waar het kabinet deze week excuses voor aanbood; Barbados wordt een republiek en verruilt Queen Elisabeth voor 'Queen' Rihanna; En tenslotte Renske Krimpen Tjitske Mussche ove...more
2e uur: Afrikaanse geschiedenis dekoloniseren, column Micha Wertheim, Het Spoor Terug: Mayflower, OVT 28-11-21
Nov 28 2021
'Afrika heeft geen geschiedenis,' was tot halverwege de vorige eeuw de veronderstelling in Europa. Als reactie werd het schrijfproject ‘General History of Africa’ opgestart in 1964. Met Larissa Schulte Nordholt praten we over de hobbelige ontstaansgeschiedenis van deze boekenserie.Verder: de column van Micha Wertheim, en in Het Spoor Terug van trots naar schaamte over de Pilgrim Fathers, OVT 28-11-21.
1e uur: nalatenschap Jan Foudraine, plafond van Caravaggio te koop, 'Een kleine cultuurgeschiedenis van de (grote) neus', OVT 28-11-21
Nov 28 2021
Het boek Wie is van hout werd de bijbel van de antipsychiatrie, een beweging die zich vanaf de jaren zestig afzette tegen de heersende opvattingen binnen de geestelijke gezondheidszorg. De menselijke aanpak ontbrak, vond de auteur, psychiater Jan Foudraine. Deze week kwam zijn biografie uit. We spreken biograaf Alex Rutten en hoogleraar psychiatrie Jim van Os over Foudraines nalatenschap. Verder: in Rome staat een villa met plafondschildering van Caravaggio te koop, Caro Verbeek over 'Een kleine...more
2e uur: Anne Eekhout over 'Mary' en Het Spoor Terug: De Sint-Elisabethsvloed, OVT 21-11-21
Nov 21 2021
Iedereen kent het monster van Frankenstein, maar weinigen weten dat dat monster ontsproten is aan het brein van de 18-jarige Mary Shelley. Anne Eekhout schreef over haar de historische roman Mary. Verder in Het Spoor Terug: het ware verhaal van de St-Elisabethsvloed, OVT 21-11-21.
1e uur: nieuwe biografie Willem van Oranje, IDFA-docu 'Turn your body to the sun' en Shellexit, OVT 21-11-21
Nov 21 2021
In IDFA-docuTurn your body to the sun loopt schrijver en OVT-columnist Sana Valiulina het spoor na van haar vader. Die werd als voormalig Russisch krijgsgevangene van nazi-Duitsland door Stalin voor tien jaar naar de Goelag gestuurd. Sana Valiulina en regisseur Aliona van der Horst zijn te gast. Verder: René van Stipriaan over De Zwijger, de nieuwe biografie van Willem van Oranje, en Marcel Metze over het vertrek van Shell uit Nederland, OVT-21-11-21.
2e uur: vergeten prinses van Oranje-Nassau, column John Jansen van Galen, racistische wetenschap in Het Spoor Terug, OVT 14-11-21
Nov 14 2021
Marianne van Oranje-Nassau wordt in ballingschap geboren, verlaat ongelukkig het hof en sticht een kunstenaarsvrijplaats in Rome. Willemijn van Dijk beschreef haar levensverhaal in 'De Italiaanse prinses'. Verder: Hoe speelt het concept ras een rol in de Nederlandse wetenschap in Het Spoor Terug: de Wereld van Camper, en de column van John Jansen van Galen.
1e uur: vluchtelingen als menselijke pion, China herschrijft geschiedenis, podcast 'De smaak van NL' OVT 14-11-2021
Nov 14 2021
Aan de Wit-Russische grens ontvouwt zich een vluchtelingendrama en wordt politieke chantage gepleegd met mensenlevens. Vluchtelingen die als menselijke pion worden ingezet in een politiek machtsspel? Is dat ooit eerder vertoond, of is er sprake van een nieuw dieptepunt?, met Linda Polman. Verder: De Chinese Communistische Partij herschrijft de Chinese geschiedenis, met China-correspondent Garrie van Pinxteren, Hassnae Bouazza en Anna Rademakers over podcast 'De smaak van Nederland', en Brenda Me...more
2e uur: Bloedig Bruidje van Welberg, column van Nelleke Noordervliet en Het Spoor Terug: Het schriftje uit Bor OVT 07-11-2021
Nov 07 2021
Peter Jan Margry beschreef het leven van Janske Gorissen, de Brabantse wonderbruid, in het boek Vurige liefde. Het geheim rond het Bloedig Bruidje van Welberg. Verder: de column van Nelleke Noordervliet en in Het Spoor Terug: Het schriftje van Bor, over de rol van grootdichter Miklós Radnóti in modern Hongarije, OVT 07-11-2021
1e uur: mogelijk uiteenvallen Bosnië-Herzegovina, Dopingdictatuur DDR en het 'Doornroosjescenario' OVT 07-11-2021
Nov 07 2021
de Wereldzwembond wil medailles intrekken van DDR-zwemmers, die onderdeel waren van een staatsdopingprogramma Verder: Bosnië-Herzegovina dreigt uiteen te vallen door oplopende spanningen, met Nevenka Tromp, Gerard Rooijakkers gaat het streekmuseum Jan Anderson dichttimmeren voor het 'Doornroosjescenario', en Louise O. Fresco over 'De plantenjager van Leningrad'.
2e uur: de uitreiking van de Libris Geschiedenis Prijs 2021
Oct 31 2021
Het einde van de Maand van de Geschiedenis is in zicht. Live vanuit het OBA Theater te Amsterdam reikt juryvoorzitter Khadijha Arib de Libris Geschiedenisprijs 2021 uit. We praten met de jury en de vijf genomineerden: Philip Dröge, Jelle Gaemers, Margriet van der Heijden, Sandra Langereis en David Van Reybrouck.
1e uur: krimschatten toegewezen naar Oekraïne, "Seventeen" van Kenzaburo Oë, livemuziek van Lavinia Meijer, column van Abdelkader Benali, OVT 31-10-2021.
Oct 31 2021
De Krimschatten uitgeleend aan het Allard Pierson zijn een heet geopolitiek hangijzer, met Rob van der Laarse. Verder: het relaas van een rukkende zeventienjarige die radicaliseert in roman Seventeen van Kenzaburo Oë, met Luk Van Haute, livemuziek van Lavinia Meijer, en de column van Abdelkader Benali.
2e uur: Nelleke Noordervliet over Rotterdam, Dirk Wolthekker schreef 'Verre Verwachtingen', Loes Hegger over 'Villa de Wartburg' en Graanrepubliek Groningen, OVT 24-10-21.
Oct 24 2021
OVT-columnist Nelleke Noordervliet verzorgt de column deze week en is te gast over 'Het wonder van Rotterdam'. Verder: Dirk Wolthekker over 'Verre Verwachtingen. Het bewogen emigratieavontuur van een weesmeisje uit Groningen', Loes Hegger schreef 'Villa de Wartburg' over haar jeugd in een opvanghuis voor ex-priesters, Graanrepubliek Groningen met Gert Noordhoff en livemuziek van Joshua ten Doornkaat en Bert Hadders.
1e uur: vluchtelingencrisis in Ter Apel, de hel van Jipsinghuizen, Bart Funnekotter recenseert 'Erasmus', OVT 24-10-21.
Oct 24 2021
Live vanuit Kamp de Beetse zijn Cees Stolk en Suzanna Jansen te gast over de geschiedenis van de werkverschaffing. Verder: Teuntje Vosters over de crisis in Ter Apel, zit er een weeffout in onze vluchtelingenopvang?, Bart Funnekotter recenseert Libris-kanshebber 'Erasmus' en livemuziek van Joshua ten Doornkaat en Bert Hadders.
1e uur: Klaas de Jonge, 'de koerier van Maputo', het arbeidersdorp, 'De man die niemand kon begraven', OVT 17-10-21
Oct 17 2021
Klaas de Jonge en Jenne Jan Holtland over 'De koerier van Maputo', Jac Duis en Erik Nijhuis bespreken de geschiedenis van arbeidersdorpen, Annabel Van Den Berghe over 'De man die niemand kon begraven'.
2e uur: 'The Photograph', macht, wellust en zink, colum John Jansen van Galen, Jan Lucassen over 'De wereld aan het werk', Wim Berkelaar recenseert 'Revolusi', OVT 17-10-21.
Oct 17 2021
1e uur: Klaas de Jonge, 'de koerier van Maputo', het arbeidersdorp, 'De man die niemand kon begraven', OVT 17-10-21
Oct 17 2021
Klaas de Jonge en Jenne Jan Holtland over 'De koerier van Maputo', Jac Duis en Erik Nijhuis bespreken de geschiedenis van arbeidersdorpen, Annabel Van Den Berghe over 'De man die niemand kon begraven'.
2e uur: Paul Verhoevens 'Benedetta', de omgang met industrieel erfgoed, Annegreet van Bergen over 'Gouden jaren'-scheurkalender, de terugkeer van de wolf, OVT 10-10-2021.
Oct 10 2021
Feit en fictie achter Paul Verhoevens 'Benedetta', Gerard Rooijakkers en Juliëtte Hofman over de omgang met ons industrieel erfgoed, Annegreet van Bergen deelt nostalgische alledaagsheden uit haar 'Gouden jaren'-scheurkalender, Dik van der Meulen over de fascinatie voor de wolf.
1e uur: van ijzerhut tot Hoogovens, Bart Funnekotter recenseert 'Moederstad', 'MLK versus the FBI', column van Micha Wertheim, OVT 10-10-2021.
Oct 10 2021
Dik Nas en Joost Dankers over wat het verleden van de ijzerindustrie ons leert over de toekomst ervan, Harcourt Klinefelter over Martin Luther King versus The FBI, De column is deze week van Micha Wertheim, Bart Funnekotter recenseert Libris-kanshebber Moederstad en livemuziek van Vera Bon.
2e uur: Alicia Schrikker over 'De vlinders van Boven-Digoel, livemuziek van Ellen ten Damme, Luc Panhuysen over Maarten Tromp, Sana Valiulina over familiegeschiedenis 'Wortel en Tak', OVT 03-10-2021
Oct 03 2021
Alicia Schrikker schreef 'De vlinders van Boven-Digoel' en is te gast, livemuziek van Ellen ten Damme, Luc Panhuysen over zijn boek 'Het monsterschip', Sana Valiulina verzorgt de column en is te gast over familiegeschiedenis 'Wortel en Tak', en Wim Berkelaar recenseert 'Willem Drees'.
1e uur: James C. Kennedy schreef het Maand van de Geschiedenis-essay, livemuziek van Ellen ten Damme, de oudste ijssalon van Nederland, OVT 03-10-2021
Oct 03 2021
Het startsschot van de Maand van de Geschiedenis, live vanuit het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem: Carlo en Massimo De Lorenzo praten over de oudste ijssalon van Nederland, die hun vader en opa opende, met journalist Daniela Tasca. James C. Kennedy schreef het Maand van de Geschiedenis-essay, livemuziek van Ellen ten Damme, en Katinka Polderman en Sophie Reinders maakten een erfgoed-doeboek.
2e uur: boeken met Bart Funnekotter, Wim Berkelaar over Librisprijs-kanshebber 'Denken is verukkelijk', Het Spoor Terug: Jammerlijke rijmelarij?, OVT 26-09-2021
Sep 26 2021
Het Spoor Terug: Jammerlijke rijmelarij? Michal Citroen over de geheimen van 'Die Zauberflöt, Verder: Bart Funnekotter bespreekt historische boeken van deze maand en Wim Berkelaar recenseert de Librisprijs-kanshebber 'Denken is verukkelijk'.
1e uur: Duitse verkiezingen: het 'Rode Gevaar', excuses voor Algerijnse Harki-soldaten, de Artis-oppasser, Gustaaf Peek over 'A.D.', OVT 26-09-2021
Sep 26 2021
Deze verkiezingen halen de Christendemocraten een oud spookbeeld uit de kast: een overwinning van het 'Rode Gevaar'. Annette Birschel komt erover vertellen. Verder: Niek Pas over excuses aan de Algerijnse koloniale Harki-soldaten, Artis-geschiedenis met pinguïnoppasser Job van Tol, Gustaaf Peek over roman 'A.D.' en de column is deze week van Nelleke Noordervliet.
2e uur: Het nieuwe boekenprogramma van Raoul de Jong, niet 'Nieuw-Zeeland' maar 'Aotearoa', en Het Spoor Terug: Vreemde klanken, OVT 19-09-2021
Sep 19 2021
Raoul de Jong is te gast over de gebroeders Penard en zijn nieuwe boekenprogramma, Toon van Meijl vertelt over de mogelijke terugkeer naar de Maori-landsnaam 'Aotearoa' in plaats van 'Nieuw-Zeeland.Verder in Het Spoor Terug: Vreemde klanken, portretteert Laura Stek dichteres Jana Beranová.
1e uur: Shell beïnvloedt tentoonstellingen, onthulling Holocaust Namenmonument, en 'Grensstreken', OVT 19-09-2021
Sep 19 2021
Shell beïnvloedt tentoonstellingen in historische musea. Dat concluderen historici Gertjan Plets en Marin Kuijt. Zij zijn te gast, samen met museumdirecteur van het Boerhaave, Amito Haarhuis. Verder: Sietske van der Veen over de onthulling van het Holocaust Namenmonument, de column is deze week van Sana Valiulina, en Milo van Bokkum schreef het boek 'Grensstreken'.
2e uur: 'De voormoeders', Het Spoor Terug: Het oor van miljoenen, OVT 12-09-2021 P
Sep 12 2021
Hoe schrijf je de geschiedenis van je voormoeders, als zelfs hun namen onvindbaar zijn? Suze Zijlstra schreef er het boek 'De voormoeders' over. In Het Spoor Terug: Het oor van miljoenen, een documentaire van Marten Minkema. Een uitgebreide versie van deze aflevering 'Het oor van miljoenen' vindt u in de podcast van Het Spoor Terug. Daarin zit bijvoorbeeld nog een wandeling langs de microfoonverzameling van Beeld en Geluid in Hilversum.
1e uur: de moderne wooncrisis, shortlist Libris Geschiedenis Prijs, veranderen naam uit slaventijd, en Onoda, OVT 12-09-2021
Sep 12 2021
De stad Utrecht wil het nu mogelijk maken om achternamen die verwijzen naar het slavernijverleden gratis te veranderen. We spreken Humphrey Lamur en Auset Ankh Re erover. Verder: Khadija Arib maakt shortlist Libris Geschiedenisprijs bekend, Tim Verlaan over de moderne wooncrisis en het woonprotest, Ethan Mark over Onoda – 10 000 Nights In The Jungle, en de column is van Micha Wertheim.
2e uur: column van John Jansen van Galen, Mikis Theodorakis overleden, Het Spoor Terug: De man die de keizer een hand gaf. OVT 05-09-2021
Sep 05 2021
In Het Spoor Terug onderzoekt Mathijs Deen het verhaal van zijn oudoom, Lambert Deen, die de keizer een hand zou hebben gegeven. Verder: de column van John Jansen van Galen en Calliope Tsoupaki over muziekicoon Mikis Theodorakis. In het tweede uur van OVT 5 september 2021.
1e uur: twintig jaar na 9/11, History Reclaimed, Abortuspolitie en de tragedie 'Smekelingen'. OVT 05-09-2021
Sep 05 2021
Beatrice de Graaf reflecteert: hoe is twintig jaar na 9/11 onze blik op terrorisme veranderd. Verder: Celil Toksöz, Zehra Killi en Serwet Xan te gast over de klassieke tragedie Smekelingen, Laila Frank over de nieuwe abortuswet in Texas en Bart Funnekotter over de Britse strijd om de geschiedenis. In het 1e uur van OVT op 5 september 2021
Uur 2: Vakantieman Nadia Bouras in Marokko, het cassettebandje van Coby OVT 29-08-2021
Aug 29 2021
Deze week tipt onze Vakantieman (m/v) het Joods museum Bayt Dakira in Essaouira, Marokko. De Marokkaanse overheid wilde dit fonkelnieuwe museum hebben: het is een van vele pogingen om het land opnieuw te wortelen in een Joods-Islamitische traditie. Historica Nadia Bouras vertelt over het Marokkaanse verleden waarin in Essaouira Joden en Moslims vreedzaam samenleefden. Meer reistips? Ga naar vpro.nl/ovtvakantieman. Verder: in het Spoor Terug: Coby, een warm portret van de Jordaan aan de hand van ...more
Uur 1: De menselijke natuur #8: De bovennatuurlijke natuur OVT 29-08-2021
Aug 29 2021
Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé met filosoof Thomas Muntz en 8 uitgelezen gasten 8 teksten die ons natuurbeeld bepaalden. Vandaag de laatste aflevering: kunstenares en klimaatactivist Chihiro Geuzebroek over Gun Island van Amitav Ghosh. En aandacht voor plannen voor een europees legerMeer weten? Ga naar: vpro.nl/demenselijke natuur of vpro.nl/ovt
De menselijke natuur #8: De bovennatuurlijke natuur
Aug 28 2021
De menselijke natuur #8: De bovennatuurlijke natuur Chihiro Geuzebroek over Gun Island van Amitav Ghosh. Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé met filosoof Thomas Muntz en 8 uitgelezen gasten 8 teksten die ons natuurbeeld bepaalden. Vandaag de laatste aflevering: kunstenares en klimaatactivist Chihiro Geuzebroek over Gun Island van Amitav Ghosh. Deen Dalta wil zich niet voegen naar de stere...more
Uur 2: De laatste woorden van Anton Mussert, de Vakantieman op Sumatra OVT 22-08-2021
Aug 22 2021
Deze week tipt onze Vakantieman (m/v) het Tobameer, op Noord-Sumatra in Indonesië. Daar wonen oorspronkelijk de Batak-volkeren, die zich trots voelen nooit gekoloniseerd te zijn door de Europeanen. Deze cultuur is nog overal te zien, met hun kenmerkende bouwstijl, keuken en zangcultuur. Historica, 'Gewoon een Indisch meisje' en blogger Lara Nuberg neemt ons mee naar haar favoriete plek op aarde, waar ze als 18-jarige backpacker per toeval terecht kwam. Meer reistips? Ga naar vpro.nl/ovtvakantiem...more
Uur 1: De menselijke natuur #7: Terug naar de natuur OVT 22-08-2021
Aug 22 2021
Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé met filosoof Thomas Muntz en 8 uitgelezen gasten 8 teksten die ons natuurbeeld bepaalden. Deze aflevering: Roger Cox over Into the Wild van Jon Krakauer. Meer weten? Ga naar vpro.nl/demenselijke natuur
De menselijke natuur #7: Terug naar de natuur
Aug 20 2021
De menselijke natuur #7: Terug naar de natuur Roger Cox over Into the Wild van Jon Krakauer Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé met filosoof Thomas Muntz en 8 uitgelezen gasten 8 teksten die ons natuurbeeld bepaalden. Deze aflevering: Roger Cox over Into the Wild van Jon Krakauer.
Uur 2: De Vakantieman in Mexico, de boerenkinderen uit de klas OVT 15-08-2021
Aug 15 2021
Toen Mathijs Deen afgelopen jaar de beelden zag van protesterende boeren en de boze reacties in de media, moest hij denken aan de boerenkinderen in de klas waar hij zelf in gezeten heeft, op de dorpsschool in Twente, eind jaren 60, begin jaren 70. Die boze boeren in het nieuws: zijn dat de kinderen van zijn oude schoolvrienden, daar op die traktoren? Deen ging terug naar Boekelo en zocht ze op: de klasgenoten die boer waren geworden. Hoe is het ze vergaan? Verder: Vakantieman Farah Bazzi in Mexi...more
Uur 1: Limes werelderfgoed en De menselijke natuur #6: Voorbij de natuur OVT 15-08-2021
Aug 15 2021
Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé met filosoof Thomas Muntz en 8 uitgelezen gasten 8 teksten die ons natuurbeeld bepaalden. Deze aflevering: kunstenares Tinkebell over Een Cyborg Manifest van Donna Haraway. Samen met ‘huisfilosoof’ Thomas Muntz zoekt ze de grenzen van ons hokjesdenken op. Meer weten? Ga naar vpro.nl/demenselijkenatuur. En een gesprek met Tom Hazenberg over de Limes, de noord...more
De menselijke natuur #6: Voorbij de Natuur
Aug 12 2021
De menselijke natuur #6: Voorbij de natuur kunstenares Tinkebell over Een Cyborg Manifest van Donna Haraway Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé met filosoof Thomas Muntz en 8 uitgelezen gasten 8 teksten die ons natuurbeeld bepaalden. Deze aflevering: kunstenares Tinkebell over Een Cyborg Manifest van Donna Haraway. Samen met ‘huisfilosoof’ Thomas Muntz zoekt ze de grenzen van ons hokjesden...more
De menselijke natuur #5: De vervuilde natuur
Aug 07 2021
5. De vervuilde natuur #5 - Heleen de Coninck over Silent Spring van Rachel Carson. Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé met filosoof Thomas Muntz en 8 uitgelezen gasten 8 teksten die ons natuurbeeld bepaalden. Deze aflevering: Heleen de Coninck over Silent Spring van Rachel Carson. In Silent Spring sloeg de Amerikaanse biologe Rachel Carson alarm over hoe misbruik van pesticiden de gezondhe...more
De menselijke natuur #4: De barbaarse natuur
Aug 01 2021
4. De barbaarse natuur - Albert Helman met Raoul de Jong Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé met filosoof Thomas Muntz en 8 uitgelezen gasten 8 teksten die ons natuurbeeld bepaalden. Deze aflevering: Raoul de Jong over De stille plantage van Albert Helman. Raoul de Morhang is de hoofdpersoon in de roman De stille Plantage uit 1931 van Albert Helman. Deze christelijke idealist wil een humane ...more
De menselijke natuur #3: De wonderlijke natuur
Jul 25 2021
3. De wonderlijke natuur - Jacob van Maerlant met Dirk-Jan Verdonk Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé met filosoof Thomas Muntz en 8 uitgelezen gasten 8 teksten die ons natuurbeeld bepaalden. Deze aflevering: dierenrechtenactivist Dirk-Jan Verdonk over Der Naturen Bloeme van Jacob van Maerlant. Huilende krokodillen, eenhoorns, draken, zachtaardige steuren, en de geneeskrachtige werking van ...more
Uur 1: De menselijke natuur #2: De romantische natuur OVT 18-07-2021
Jul 18 2021
In de zomerserie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé deze week het boek 'Vertoog over de ongelijkheid' van Rousseau met Johan van de Gronden en Thomas Muntz.Verder: de Amerikaanse vertragingstactiek 'de filibuster'.
De menselijke natuur #2: De romantische natuur
Jul 13 2021
2. De romantische natuur - Rousseau, met Johan van de Gronden Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé met filosoof Thomas Muntz en 8 uitgelezen gasten 8 teksten die ons natuurbeeld bepaalden. Deze aflevering: Johan van de Gronden over Vertoog over de ongelijkheid van Jean-Jacques Rousseau. ‘Alles is goed zoals het uit handen van de schepper komt en raakt verdorven in handen van de mens’, zo sch...more
